سه کارزار نافرجام بن سلمان در آستانه روی کار آمدن بایدن - ساعت اینترنت

به گزارش ساعت اینترنت، جنگ یمن، محاصره قطر و فعالان اجتماعی زن زندانی ؛ سه پرونده پیش روی محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی است که کوشش دارد هر طور شده آن را به فرجام برساند؛ به ویژه که جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا به نظر می رسد تسامح کمتری با ریاض درخصوص این پرونده ها داشته باشد.

فرانک جاردنر، تحلیلگر امور امنیتی بی بی سی در یادداشتی به آنالیز سه پرونده مذکور در سیاست خارجی و داخلی عربستان پرداخته است:

این روزها برای رهبری عربستان سعودی و به ویژه برای ولیعهد آن محمد بن سلمان که به اسم اختصاری ام بی اس (MBS) در رسانه های غربی شهرت یافته، روزهای ناخوشایندی است.

در داخل کشورش او تا حدی محبوب است، اما در سطح بین المللی نتوانسته نقاب سوءظن را در خصوص ادعای نقش اش در قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال 2018 از بین ببرد.

اکنون دولت جدید آمریکا به رهبری جو بایدن، در حال آماده شدن برای به دست دریافت قدرت در کاخ سفید است و رئیس جمهوری منتخب این کشور، گفته که در مقایسه با سلف خود موضع سختگیرانه تری در خصوص بعضی مواضع عربستان سعودی اتخاذ خواهد نمود.

بنابراین چه موضوعاتی در معرض خطر است و چرا آنها برای صاحبان قدرت در واشنگتن و ریاض اهمیت دارند؟

جنگ یمن

این جنگ تقریبا برای همه افراد درگیر یک فاجعه بوده است اما بیشتر از همه برای مردم فقیر و گرسنه یمن.

در مارس 2015، محمد بن سلمان به عنوان وزیر دفاع سعودی، مخفیانه ائتلافی از کشورهای عربی تشکیل داد و سپس با قدرت هوایی گسترده وارد جنگی نابرابر علیه یمن شد و انتظار داشت حوثی ها را ظرف چند ماه مجبور به تسلیم کند.

تقریباً شش سال بعد، با هزاران کشته و آواره و جنایات جنگی، ائتلاف تحت رهبری سعودی نتوانسته حوثی ها را از صنعا و بسیاری از مناطق پرجمعیت غرب یمن خارج کند.

حوثی ها، موشک ها و هواپیماهای بدون سرنشین انفجاری را با دقت فزاینده ای به عربستان سعودی می فرستند و تأسیسات نفتی تا جده را مورد اصابت قرار داده اند.

این بن بست پرهزینه ای است و بسیاری از طرح های صلح برای سرانجام دادن به این جنگ یکی پس از دیگری فروپاشیده است.

جنگ یمن در حالی که باعث کشته شدن یمنی های بسیاری شده، نقدها فزاینده ای در خارج از این کشور هم به دنبال داشته است.

سعودی ها دوست دارند راه آبرومندانه ای برای خروج از این جنگ پیدا نمایند. اما آنها که به اصطلاح خودشان، مصصم به جلوگیری از نفوذ ایران در مرزهای جنوبی خود هستند، مصرانه می گویند که نمی توانند بپذیرند که شبه نظامیان مسلح تحت حمایت ایران قدرت را در یمن در دست بگیرند.

با این حال، زمان برای عربستان در این جنگ به سرعت در حال از دست رفتن است.

باراک اوباما در سال 2016 که سال سرانجامی دوره ریاست جمهوری اش بود، بعضی از حمایت های ایالات متحده به عربستان را متوقف کرد. اما دونالد ترامپ این سیاست را معکوس کرد و تمام اطلاعات و یاری های مورد درخواست ریاض را به او داد. اکنون دولت آقای بایدن دست کم در اظهارات انتخاباتی نشان داده که بعید است به این یاری ها ادامه دهد.

فشار برای سرانجام دادن به این جنگ به هر ترتیبی که باشد در جریان است.

زنان زندانی

ماجرای این زنان یک فاجعه برای رهبری سعودی از لحاظ وجهه بین المللی بوده است.

13 زن فعال صلح طلب سعودی به جرم آن که خواهان حق رانندگی و سرانجام دادن به سیستم کاملا ناعادلانه مردسالاری شده بودند، حبس و در مواردی مورد آزار و اذیت های هولناک قرار گرفته اند.

بسیاری از آنها از جمله لجین الهذلول، مشهورترین زندانی در سال 2018، درست قبل از برطرف ممنوعیت رانندگی زنان دستگیر شدند.

مقامات سعودی ادعا می نمایند که جرم الهذلول جاسوسی و دریافت پول از قدرتهای خارجی است، اما آنها نتوانسته اند هیچ مدرکی در این مورد ارائه دهند. و دوستانش می گویند او کاری جز شرکت در یک کنفرانس حقوق بشر در خارج از کشور و درخواست کار در سازمان ملل متحد انجام نداده است.

خانواده او گزارش دادند که وی هنگام بازداشت مورد ضرب و شتم قرار گرفته، برق به او وصل و تهدید به تجاوز جنسی شده بود و آخرین باری که او را دیدند، به طور غیر قابل کنترلی می لرزیده.

درست مانند جنگ یمن، این حفره ای است که رهبری سعودی خود را در آن فرو برده و اکنون در جستجوی راهی آبرومندانه برای بیرون آمدن از آن است.

با نگه داشتن این زنان در بازداشت برای مدتی طولانی، بدون هیچ مدرکی که بتواند به دادگاه ارائه گردد در کشوری با قوه قضائیه مستقل، بارزترین راه خروج بخشش بزرگوارانه است.

انتظار می رود این مسئله از سوی دولت بایدن مطرح گردد.

تحریم قطر

از نظر ظاهری، این مسئله آماده است که پس از میانجیگری کامل و پشت صحنه کویت حل گردد. اما ریشه این مشکل عمیق تر است.

در سال 2017، طی چند روز بعد از سفر دونالد ترامپ به ریاض، عربستان سعودی به امارات متحده عربی، بحرین و مصر پیوست تا تحریم های فلج نماینده ای را بر همسایه خود قطر تحمیل کند.

آنها گفتند دلیل این امر حمایت غیرقابل قبول قطر از گروههای اسلام گرا و تروریسم است.

امارات متحده عربی پرونده تروریست های ادعایی را که در قطر زندگی می کردند، تهیه کرد، اما قطر حمایت از تروریسم را رد کرد و از پذیرفتن خواسته های این چهار کشور، که شامل کنترل شبکه تلویزیونی الجزیره قطر هم بود، خودداری کرد.

همانند مساله حوثی ها در یمن، یک انتظار نابجا هم در خصوص قطر وجود داشت؛ انتظار این که که قطر فرو بپاشد و سرانجام تسلیم گردد.

معنای این امر در عمل این است که در سال های اخیر شکاف عمیقی در خاورمیانه به وجود آمده است.

در یک طرف آن سه پادشاهی محافظه کار عرب سنی شورای همکاری شامل عربستان سعودی، امارات و بحرین - به همراه متحد خود، مصر قرار دارند.

در طرف دیگر قطر، ترکیه و جنبش های مختلف اسلام گرای سیاسی هستند که هر دوی این کشورها از آنها حمایت می نمایند مانند اخوان المسلمین و حماس در غزه.

تردیدی نیست که تحریم سه و نیم ساله قطر از نظر مالی و سیاسی به دو طرف صدمه زده است. اما قطری ها تسلیم نشدند، یکی به لطف ثروت بزرگ شان (قطر یک میدان بزرگ دریایی گاز دارد و بیش از 40 میلیارد پوند -53 میلیارد دلار- فقط در اقتصاد بریتانیا سرمایه گذاری نموده است) و همچنین به دلیل حمایت ترکیه و ایران از این کشور.

جارد کوشنر، داماد و فرستاده ترامپ برای سرانجام بخشیدن به این اختلاف به منطقه خلیج فارس سفر نموده بود و قطعا دولت بایدن هم خواهان حل آن است. به هر حال، قطر میزبان بزرگترین پایگاه برون مرزی پنتاگون در الودید است.

اما هر آنچه با میانجی گری، میان قطر و گروه چهارگانه توافق گردد، باز هم باید به عمل دربیاید.

سال ها طول می کشد تا قطر همسایگان خود را ببخشد و سالها طول می کشد تا آنها دوباره به قطر اعتماد نمایند. ، ایسنا