آلرژی و راه های درمان آن چیست؟ - ساعت اینترنت

به گزارش ساعت اینترنت، سلامت خبرنگاران : مصرف مکمل های غذایی ازجمله مکمل های آهن، روی و کلسیم نمی تواند باعث درمان یا حتی کنترل کامل آلرژی های فصلی گردد.

آلرژی با تغییر فصل می تواند در بسیاری از افراد بروز دهد.

به گزارش ساعت اینترنت، آنالیز های سازمان جهانی بهداشت حاکی است که تقریبا یک چهارم جمعیت جهان از عوارض آلرژی رنج می برند و شهرنشینی و صنعتی شدن جوامع انسانی هم باعث افزایش آمار مبتلایان به آلرژی های فصلی شده است.

کارشناسان معتقدند،آلرژی واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون است و کسانی که دچار حساسیت های فصلی می شوند، سیستم ایمنی فوق هوشیار دارند و نسبت به مواد ظاهرا بی آزار موجود در محل زندگی شان، واکنشی بیش از حد معمول نشان می دهند. برای مثال گرده گیاهان، می تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است.

** آلرژی و علل آن

علی رضا یزدانی متخصص بیماری های گوش و حلق و بینی در خصوص بیماری آلرژی به گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: آنالیز ها حاکی از این است که در حال حاضر بیش از 300 میلیون نفر در جهان مبتلا به آسم هستند وحدود یک چهارم جوامع انسانی هم از ابتلا به رینیت آلرژیک رنج می برند. آنالیز های صورت گرفته از سوی وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی هم حاکی است که نزدیک به 15 درصد مردم ایران مبتلا به آسم هستند که متاسفانه این بیماری در سال های اخیرشیوع زیادی به خصوص در بچه ها زیر 6 سال داشته است.

وی با بیان این مطلب که بیماری آلرژی در شهرهای بزرگ و پر جمعیت که با مساله آلودگی هوا دست به گریبان هستند، جدی تر است می افزاید: آلودگی هوا یکی از مهم ترین علل آلرژی درمردم است، در حالی که این بیماری ممکن است تظاهرات متعدد و متفاوتی داشته باشد، به طوری که در بسیاری از موارد ممکن است به عنوان بیماری عفونی تحت درمان های غیر موثر قرار گیرد.

این متخصص بیمار ی های گوش و حلق و بینی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی باعث ابتلا به آلرژی می گردد، یاد آوری می نماید: این عوامل به 2 دسته محیطی و غیر محیطی (غذایی) تقسیم می شوند که عبارتند از آلرژن های موجود در هوا: گرده گل ها، گرد و غبار، پوسته، پرز و شوره حیوانات و مایت ها و کپک ها. بعضی مواد غذایی و از جمله بادام زمینی و مغزهای درختی، ماهی و صدف، شیر، تخم مرغ، گندم و سویا،نیش حشرات: نیش زنبور وحشی و زنبور عسل،داروها: پنی سیلین و آنتی بیوتیک های با پایه پنی سیلین. لاتکس: لاتکس موجود در کیسه های پلاستیکی ممکن است به طور غیرمستقیم باعث ابتلا به آلرژی گردد، زیرا در ساختمان آن 35 نوع پروتئین به کار رفته است و زمانی که مواد غذایی در کیسه های پلاستیکی نگهداری می گردد پروتئین لاتکس وارد این مواد می گردد بعلاوه زمانی که نوشابه و آب های معدنی در فریزر یخ زده می شوند، پروتئین ظروف آن ها به نوشابه و آب نفوذ می نماید.

یزدانی با اشاره به این مطلب که ژنتیک یکی از موثر ترین عوامل ابتلا به حساسیت ها است، می گوید: هر گاه یکی از والدین به هر نوعی از بیماری های آلرژی مبتلا باشد، ابتلای یک فرزند از 3 فرزند به این بیماری دور از انتظار نیست ودر صورت ابتلا هر 2 والد به حساسیت، احتمال ابتلای 7 فرزند از 10 فرزندشان به این بیماری وجود دارد.

این استاد یار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص عوامل افزایش خطر ابتلا به آلرژی می گوید: آلرژی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به ماده ای خاص واکنش نشان می دهد و این در حالی است که آن ماده در عامه مردم واکنشی ایجاد نمی نماید. سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی در پاسخ به عوامل خارجی که باعث بیماری و یا عفونت می شوند، پروتئین هایی به نام آنتی بادی می سازد و آلرژی وقتی ایجاد می گردد که سیستم ایمنی آنتی بادی را علیه موادی فراوری می نماید که آلرژن نامیده می شوند.

آلرژن ها به خودی خود بیماری زا نیستند، اما وقتی بدن در معرض آنها قرار می گیرد، آنتی بادی های فراوری شده به وسیله سیستم ایمنی باعث آزاد شدن مواد شیمیایی دیگر، از قبیل هیستامین ها می شوند و هیستامین هم التهاب در پوست، سینوس ها، راه های هوایی و سیستم گوارش را به وجود می آورد.

** علائم آلرژی

یزدانی بعلاوه می گوید: علائم آلرژی عبارت از: آبریزش بینی، ریزش اشک، سرفه، عطسه و اشکال در تنفس، گرفتگی بینی، عطسه، آب ریزش از چشم ها، خارش و تورم پوست، پوست خشک و قرمز و حتی بروز جوش های پوستی است که به واکنش افراد نسبت به آن ماده آلرژی زای خاص بستگی دارد. حساسیت های فصلی در چشم موجب ورم، ملتهب شدن وقرمزی، تورم و اشک ریزش و حساسیت به نور، در دستگاه تنفسی فوقانی باعث گرفتگی، خارش و آب ریزش بینی و در دستگاه تحتانی تنفسی موجب سرفه، احساس کمبود هوا،خس خس،تنگی نفس و در بینی موجب احساس خارش در بینی و گلو، سقف دهان و گوش ها، کاهش تمرکز و احساس ناخوشی و خستگی و عصبی شدن می گردد.

وی یاد آوری می نماید: آلرژی نشانه های گوناگون و متعددی دارد؛ از درگیری راه های هوایی و سینوس ها و بینی گرفته تا علائم پوستی و گوارشی، ضمن اینکه آلرژی طیفی وسیعی دارد و از انواع خفیف گرفته تا آلرژی های شدید و بسیار شدید را دربرمی گیرد.

این متخصص بیماری های گوش و حلق و بینی در خصوص علایم دیگر انواع آلرژی می گوید: آلرژی به مواد غذایی نوع دیگری از آلرژی است که باعث مور مور شدن دهان، تورم لب، زبان، دهان، گلو و صورت می گردد و گاه بیمارکهیرمی زند.

آلرژی ناشی از گزش حشرات با تورم در محل گزش، خارش و کهیر در کل بدن، فشار قفسه سینه، سرفه، خس خس سینه و بعلاوه تنگی نفس همراه است و البته بسته به شدت آن، می تواند صرفاً بعضی از علائم را داشته باشد.

آلرژی به دارو، کهیر، بثورات پوستی، خارش، تورم صورت، خس خس سینه و در شدیدترین شرایط، آنافیلاکسی را به همراه می آورد.

آلرژی پوستی معمولا علائم موضعی از قبیل خارش، قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست را موجب می گردد.

** آزمایش های تشخیص آلرژی

یزدانی می افزاید: پزشک پس از گرفتن توضیح حال و تشخیص آلرژی، آزمایش هایی درخواست می نماید که شامل لیستی از تمامی موادغذایی فرد است که روزانه مصرف می نماید، زیرا ممکن است بیماربه ماده غذایی خاصی آلرژی داشته باشد. بعلاوه محتمل است پزشک در شرایط ویژه ای، تست پوستی آلرژی یا سیت خون در خواست کند.

در این نوع تست مقدار کمی از ماده ای را که ممکن است شروعگر ابتلا به آلرژی باشد، به پوست تلقیح می نمایند که در صورت وجود آلرژی، تورم و یا کهیر در محل تلقیح ایجاد می گردد.

در تست خون هم پاسخ سیستم ایمنی بدن به ماده آلرژن تعیینی را مقدار گیری می نمایند که این کار با مقدار گیری آنتی بادی های فراوری شده بر ضد ماده وارد شده به بدن، انجام می گردد.

یزدانی در خصوص درمان آلرژی یاد آوری می نماید: در اغلب موارد برای درمان آلرژی از اسپری های استروئیدی داخل بینی استفاده می گردد. این اسپری ها حاوی مقادیر کم استروئید است و معمولا اولین روش درمانی است که برای بیماران آلرژیک حساسیت های فصلی، تجویز می گردد. اسپری های استروئیدی داخل بینی عوارض جانبی بسیار کمی دارد و برای درمان علائم آلرژی کاملا مؤثر است. ضمناً، زمانی این اسپری ها موثر است که به صورت روزانه مصرف شوند و نه فقط در صورت احتیاج، چرا که چند روز زمان می برد تا آثار آن تعیین گردد.

داروی دیگر، آنتی هیستامین خوراکی است. زمانی که دستگاه ایمنی بدن با یک آلرژن (عامل آلرژی زا) روبرو می گردد، ترکیبات هیستامین را فراوری می نماید و به همین علت، مصرف آنتی هیستامین برای مبارزه با علائم، منطقی به نظر می رسد. اثراین داروها تا 24 ساعت دوام دارد. البته شستشوی بینی با آب نمک هم در از میان بردن انواع آلرژن ها موثر است.

** درمان یا کنترل آلرژی

علی کشاورزی متخصص تغذیه در خصوص درمان با کنترل آلرژی به گزارشگر روز نامه اطلاعات می گوید: مهم ترین راه برای درمان یا کنترل حساسیت های فصلی، از میان بردن عامل ایجاد نماینده حساسیت ها است. اگر واکنش های آلرژیک و ایمونولوژیک بیش از حد طبیعی، خفیف یا حتی میانه باشند، ممکن است برای درمان آن به استفاده از داروهای مختلف احتیاج نباشد. یعنی متخصص برای سرکوب سیستم ایمنی برای مدتی کوتاه و از میان بردن عوارض حساسیت، دارو تجویز می نماید.

وی می گوید: معمولاً متخصصان آسم و آلرژی می توانند با انجام تست های خاصی این مشکل را تشخیص دهند و آن را درمان نمایند. اگر تشخیص دهند مشکل به علت حساسیت به خوراکی خاصی به وجود آمده است، آن را از برنامه غذایی بیمار حذف می نمایند و اگر تشخیص دهند واکنش های آلرژن به علت قرار گرفتن در شرایط یا محیط های به خصوصی بروز نموده است، توصیه می نمایند که فرد از قرار گرفتن در چنین شرایط یا محیط هایی دوری کند، تا علایم بیماری او هرچه سریع تر تخفیف یابد. به طور کلی، شناسایی و حذف ماده آلرژن (چه خوراکی و چه غیرخوراکی) از اساسی ترین راه های کنترل و درمان حساسیت های فصلی محسوب می گردد.

** تغذیه در بیماران آلرژیک

کشاورزی در پاسخ به این پرسش که آیا برای درمان حساسیت ها باید از مکمل های غذایی استفاده کرد، می گوید: به هیچ وجه مصرف مکمل های غذایی و از جمله مکمل های آهن، روی و کلسیم نمی تواند باعث درمان یا حتی کنترل کامل آلرژی های فصلی گردد. البته ممکن است بعضی از مواد غذایی بتوانند در تشدید یا تخفیف علایم حساسیت مؤثر باشند، اما هیچ کدام از خوراکی ها و عناصر نمی توانند کاملاً باعث از میان رفتن این بیماری شوند. از طرف دیگر ما نمی توانیم خوراکی خاصی را معرفی کنیم و بگوییم که همه افراد مبتلا به حساسیت می توانند با حذف آن، بیماری خود را سرکوب نمایند، چون ممکن است نوع حساسیت به مواد غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

وی با اشاره به این مطلب فردی که به حساسیت های فصلی مبتلاست یا سابقه ابتلا به آن را دارد، باید تا می تواند دور ادویه ها، غذاهای تند، بودار، خوراکی های فرآوری شده (مانند سوسیس و کالباس) و غذاهای سرخ کردنی را خط بکشد، می افزاید: این غذا ها نمی توانند عامل اولیه ابتلا به حساسیت فصلی باشند و مصرف آن ها ممکن است فقط شرایط فرد مبتلا به حساسیت را بد تر و علایم حساسیتش را شدید تر کند از این رو از خوراکی ها خوردن میوه ها، سبزی های تازه و نوشیدن آب می تواند عوارض حساسیت های فصلی را کاهش دهد.

این متخصص تغذیه یاد آوری می نماید: ممکن است مصرف بعضی میوه ها مانند کیوی یا بعضی از صیفی ها مانند بادمجان یا گوجه فرنگی، باعث تشدید واکنش های آلرژیک گردد که این به حساسیت های فردی ربط دارد. یعنی گاهی بعضی مبتلایان به حساسیت های فصلی اصلا به میوه یا صیفی هایی که نام بردیم، حساسیت نداشته باشند یا بعضی مبتلایان به میوه های بیشتری واکنش نشان دهند.

وی با بیان این مطلب که آزمون های حذف موادغذایی از ساده ترین راه های کنترل و درمان حساسیت های فصلی در افرادی است که برای اولین بار به این بیماری مبتلا شده اند، می گوید: این افراد باید هر روز یکی از خوراکی های فصلی موجود در برنامه غذایی شان را حذف نمایند تا به نتیجه موردنظر که همان شناسایی خوراکی آلرژن است، برسند.به عنوان مثال اگر فردی برای اولین بار غذاهای دریایی مانند ماهی یا میگو مصرف کند یا پس از سال ها این غذا ها را بخورد، ممکن است به آن ها حساسیت نشان دهد یا علایم حساسیت او شدید تر گردد، بنابراین این گروه از افراد باید ماهی یا میگو را برای مدتی از برنامه غذای خود حذف نمایند تا بهبود یابند.

** واکنش آلرژیک شدید

کشاورزی می افزاید: علایم آلرژی های غذایی می تواند خیلی شدید باشد و خود را به صورت یک واکنش آلرژیک شدید در سراسر بدن و حتی مرگ نشان دهند. این واکنش یا آنافیلاکسی اغلب به صورت تورم پلک ها، صورت، لب ها، زبان، اگزما، کهیرهای پراکنده، خارش گلو و چشم ها و پوست، تهوع، استفراغ، تنگی نفس، اشکال در بلع و

درد شکم ظاهر می گردد. علایم یک واکنش آلرژیک می تواند به سرعت توسعه یابد و یا اینکه در حدود یک تا چند ساعت پس از خوردن ماده آلرژی زا، ایجاد گردد.

در بعضی موارد آلرژی غذایی ممکن است منجر به شوک آنافیلاکتیک گردد. در این حالت یک واکنش کلی در بدن وجود دارد که طی آن چندین سیستم بدن درگیر می گردد و حالاتی نظیر کاهش فشارخون و از دست رفتن هوشیاری به وجود می آید که در این صورت شخص باید به سرعت به اورژانس بیمارستان منتقل گردد، زیرا در غیر این صورت ظرف مدت کوتاهی جان خود را از دست می دهد.

** راه های مقابله با آلرژی های فصلی

محل زندگی تان را حسابی پاکسازی کنید و به خصوص قبل از شروع فصل آلرژی، پنجره ها، قفسه های کتابخانه و دستگاه های تهویه هوا را که محل تجمع گرد و خاک اند، خوب پاک کنید، و گرنه این گردو غبارها علایم آلرژی تان را تشدید می نمایند.

وقتی گرده های موجود در هوا زیاد می گردد، فعالیت های خارج از منزل تان را تا می توانید کم کنید و یادتان باشد که بین ساعت 10 صبح تا 4 عصر بیشترین اندازه گرد و غبار در هوا پراکنده می گردد و از اینرو حتی المقدور در این ساعات کمتر از منزل خارج شوید.

* دست کم 30 دقیقه پیش از خارج شدن از خانه برای شروع فعالیت های روزانه، داروهای تجویز شده تان را مصرف کنید.

روزهایی که اندازه گرد و غبار هوا زیادتر است، پنجره های خانه تان را ببندید و از باز کردن آن ها و استفاده از کولرهایی که غبار بیرون را به داخل ساختمان می آورند، خودداری کنید.

ملحفه های تان را هفته به هفته در آب گرم بشویید.

لباس های تان را در خانه خشک کنید. آویزان کردن لباس ها و ملحفه ها در هوای آزاد راهی برای نفوذ جریان گرد و غبار به داخل منزل تان است.

قبل از رفتن به رختخواب دوش بگیرید و موهایتان را بشویید. از قلم نیاندازید که پوست و موی شما محل مناسبی برای تجمع گرد و غبار است.

از گذاشتن حیوانات خانگی بر روی اثاثیه منزل و یا ورود آنها به داخل اتاق خواب جلوگیری کنید، حواستان باشد که گرده ها به راحتی روی پشم بدن سگ و گربه تجمع می نمایند.

موقع رانندگی در فصول حساسیت زا، پنجره های خودرو تان را ببندید. ضمناًً یادتان باشد که همواره جهت دستگاه تهویه هوا را مخالف صورت تان تنظیم کنید.

به هنگام باغبانی و مرتب کردن چمن ها حتماً از ماسک های فیلتر دار بهره ببرید.